FAQ
Onderstaand vind je antwoorden op veelgestelde vragen
Energie
In Duitsland zijn er subsidies voor het overgaan op aardgas, omdat het zo duurzaam is. Waarom moeten wij er dan vanaf?
Dat klopt. In Duitsland gebruiken ze nog veel stookolie en kolen voor de verwarming van huizen. Daarom proberen ze daar onder andere via aardgas vanaf te komen. Maar ook Duitsland moet in 2050 aan dezelfde doelen als Nederland voldoen. Dat betekent ook voor hen geen aardgas meer. De subsidie geldt overigens alléén voor bewoners die wél verwarmen met een stookolieketel, maar ook een aardgasleiding voor de deur hebben liggen. Ze leggen dus geen nieuwe aardgasleidingen aan vanuit die subsidie. En daarbij: Nederland wekt van alle Europese landen naar verhouding het minste duurzame stroom op van iedereen. Een voorloper zijn we dus nog niet.Is er een mogelijkheid dat we kernenergie gebruiken?
Kernenergie wordt door sommige politieke partijen gezien als een duurzaam, goedkoop en efficiënt alternatief voor aardgas. Daarbij moet wel worden genoteerd dat het minimaal 10-15 jaar duurt voordat een kerncentrale gebouwd is. Momenteel is er nog geen beslissing in de maak, dus de verwachting is dat, als er een kerncentrale komt, deze er pas op zijn vroegst in 2035 zou kunnen zijn. Tot die tijd is er al enorm veel werk aan de winkel om klimaatverandering nog op tijd te kunnen tegengaan. Wachten we nog tot 2035, dan zijn we te laat.Kunnen we biogas gebruiken als verwarming in bestaande wijken?
Biogas en biomassa lijken eenvoudige oplossingen, omdat er weinig aanpassingen nodig zijn aan de buizen in de grond. Helaas is er maar erg weinig biogas. Dit gas is erg geschikt voor de industrie, omdat het een hoge temperatuur warmte levert. Goed geïsoleerde woningen kunnen namelijk met lagere temperaturen verwarmd worden. Deze warmtebron zal geschikt zijn wanneer andere opties veel duurder zijn. Over het algemeen is biogas namelijk een erg dure oplossing.Waarom wachten we niet op waterstof?
Over de inzet van waterstof is veel te doen. Het lijkt een eenvoudige oplossing, waarbij weinig aanpassingen in de woning nodig zijn. Helaas kleven er veel nadelen en beperkingen aan het gebruik ervan. Zo is er veel elektriciteit nodig om waterstof te maken. Een warmtepomp doet dit vier keer efficiënter. Groene waterstof is duur en schaars, en de verwachting is dat dit voorlopig zo zal blijven. De elektriciteit die nodig is om waterstof te maken, wordt nu voornamelijk uit fossiele energiebronnen zoals kolen en aardgas gemaakt. En ook voor waterstof geldt: het is bij uitstek geschikt voor warmte met zeer hoge temperatuur. De schaarse hoeveelheid die er dus is, zal eerder naar de industrie gaan.Wat is een individuele oplossing?
In gebieden met weinig huizen die dicht bij elkaar staan, zijn individuele oplossingen per woning het meest aantrekkelijk. Hier staan bijvoorbeeld veel vrijstaande huizen of twee-onder-één-kap woningen. Een warmtenet is daarom al snel te kostbaar om aan te leggen. De huizen liggen namelijk ver uit elkaar. Als de woningen redelijk geïsoleerd zijn of kunnen worden (de groene en oranje gebieden in figuur 7), is bijvoorbeeld een luchtwarmtepomp of een bodemwarmtepomp geschikt. Dit betekent dat deze bewoners zelf bepalen wanneer zij (voor 2040) overstappen op een alternatief voor aardgas. Het is slim om dit zo snel mogelijk te doen, als je bijvoorbeeld je CV-ketel moet vervangen. Zorg daarvoor wel eerst dat de woning voldoende is geïsoleerd. Vraag dit altijd na bij de uitvoerende partij!Wat is een collectieve oplossing?
Bij een collectieve oplossing sluiten meerdere huizen zich aan op één warmtebron. Een warmtenet is bijvoorbeeld een collectieve oplossing die kan worden ingezet voor een hele buurt. Warm water stroomt door leidingen onder de grond naar de huizen. Dit water wordt dan verwarmd via een schone warmtebron, zoals aquathermie of geothermie.Wat is geothermie?
Aardwarmte of geothermie is het winnen van de warmte vanuit de aarde. Vanaf 500 mtr. tot 1 km. wordt dit ‘ondiep’ genoemd. Warmte die hieruit wordt geleverd is maximaal 50 °C. Van 1 tot 7 km. wordt dit ‘diep’ of ‘ultradiep’ genoemd. Warmte die hieruit wordt geleverd kan oplopen tot 100°C. In Gouda is momenteel alleen de mogelijkheid om ondiepe geothermie met een temperatuur van 30 – 40 °C te gebruiken. De temperatuur van deze warmte zal dan, net als bij aquathermie, moeten worden verhoogd door een collectieve of individuele warmtepomp.Aquathermie uit de Reeuwijkse Plassen? Die zijn toch niet van Gouda?
Het winnen van warmte mag ook buiten je eigen gemeentegrenzen. Hierover zijn geen wetten die dit verbieden. Wel is het natuurlijk belangrijk om hierover af te stemmen met de gemeente Bodegraven-Reeuwijk. Mocht aquathermie uit de Reeuwijkse Plassen daadwerkelijk een oplossing worden, dan zal dit natuurlijk in nauwe afstemming met onze buurgemeente gebeuren.Wat is Aquathermie?
In sommige buurten in Gouda lijkt het een mogelijkheid om te verwarmen met aquathermie uit bijvoorbeeld de Reeuwijkse Plassen. Dat is een vorm van verwarming waarbij warmte uit oppervlaktewater, afvalwater of drinkwater wordt gemaakt. De warmte wordt opgeslagen en warmer gemaakt via een warmtepomp. Die warmtepomp kan bijvoorbeeld voor een groter blok van woningen worden ingezet (een collectieve warmtepomp), of per gebouw (individueel).Wat zijn alternatieve warmtebronnen?
Er zijn verschillende alternatieve warmtebronnen die schoon zijn. Aquathermie is bijvoorbeeld warmte die gewonnen wordt uit water. De basiswarmte van dat water kan vervolgens worden aangevuld met warmte uit andere bronnen. Ook is er geothermie. Dat is warmte uit de grond. Vanuit de grond wordt opgepompt warmte opgepompt tussen de 40 en 120 graden Celsius. Als het water niet warm genoeg is, moet er nog een warmtepomp tussen worden gezet. Op een diepte van ca. 500 meter noemen we dit ondiepe geothermie. Bij diepe geothermie boren we op ca. 1.500 meter tot 2,5 km.Deze bronnen kunnen we koppelen aan een warmtenet. Daarin koppelen we meerdere woningen aan dezelfde warmteleverancier. Dat kan ook vanuit restwarmte, uit een afvalverwerkingsbedrijf, datacenter of zware industrie.
Hoeveel stroom moeten we opwekken in de regio?
Onze regio moet jaarlijks 0,435 TWh duurzaam opwekken. Dat is vergelijkbaar met 67 windmolens of 544 hectare zonnevelden. Een combinatie hiervan is ook mogelijk.Waar komen al die windmolens en zonnevelden?
De Regionale Energiestrategie (RES) is op 30 juni 2021 aangenomen in de gemeenteraad. Het opstellen hiervan gebeurde na overleg met diverse bewoners en ondernemers, maar ook met de provincie, waterschappen, Hoogheemraadschappen, de netbeheerder Stedin, omliggende gemeenten en diverse organisaties. Momenteel focust de RES van onze regio op de aanleg van zonnepanelen. Windmolens zijn wel meegenomen, maar dan als reserve zoeklocaties. Mocht dit zo ver komen, zijn hier dus ook nog geen definitieve locaties voor afgesproken. Windmolens zullen alleen worden gebouwd als blijkt dat we onze afgesproken opwek met zonnepanelen niet kunnen behalen voor 2030.Zonnepanelen kunnen worden geplaatst op daken, of juist in het landschap waar geen landbouw mogelijk is, afgewisseld met natuurgebieden.
Wat als je weinig geld kan uitgeven?
Het is belangrijk dat alle bewoners mee kunnen én willen doen. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Doordat de woningbouwcorporaties de uiteindelijke investeringen doen, kost de energietransitie voor huurders vaak minder. Voor woningeigenaren zal inderdaad een investering nodig zijn. Je kan natuurlijk het beste in verschillende stappen geld uitgeven voor het verbeteren van je huis. Gemeente Gouda zette daarnaast in haar Transitievisie Warmte een dringende oproep aan het Rijk om meer geld beschikbaar te stellen, zodat iedereen deze overstap kan betalen.Alle alternatieven voor aardgas zijn duurder. Waarom wachten we niet tot het goedkoper wordt?
Inderdaad is verwarmen met aardgas op dit moment het meest goedkoop. Toch zal dit niet zo blijven. In de komende jaren gaat de aardgasprijs namelijk stijgen. Dat komt door de stijgende belasting op aardgas. Daarvoor houdt de gemeente nieuwe fondsen of leningen nauwlettend in de gaten. In de verdere onderzoeken in de buurten zal daarnaast veel rekening worden gehouden met de betaalbaarheid van een alternatief.Toch is wachten geen optie, omdat we nú al moeten starten met het tegengaan van klimaatverandering. Overigens is (goede) isolatie nu al voor iedereen belangrijk. Energie die je niet gebruikt, hoef je namelijk ook niet te betalen. Zeker met de stijgende aardgasprijs is isolatie een slimme investering. Bovendien zorgt isolatie ook voor een huis waar je met plezier kan wonen.
Kan de gemeente mij dwingen om van het aardgas af te gaan?
De impact van de energietransitie voor bewoners is groot. De gemeente heeft hierin een belangrijke rol gekregen, maar bepaalt niet wat en wanneer je gaat investeren. Deze transitie zal alleen succesvol zijn als iedereen meedoet. Tot op heden hebben woningeigenaren zélf de laatste stem in de beslissing of hun huis van het aardgas gaat. De gemeente / overheid kan je hier niet toe dwingen.Wat doet de gemeente met al die zienswijzen?
Op basis van de reacties kan de gemeente de Transitievisie Warmte nog aanpassen. De gemeente verzamelt alle zienswijzen en beantwoordt deze in een “Nota van beantwoording”. Daarin staat per zienswijze een reactie. De gemeenteraad neemt vervolgens een besluit over de nieuwe versie van de Transitievisie Warmte in december 2021. Als deze door de gemeenteraad wordt aangenomen, is dat de definitieve versie voor de komende 5 jaar.Hoe kan ik als bewoner deelnemen aan dit proces?
In het proces is veel ruimte om het gesprek met bewoners te voeren. Wil je ook meedenken en op de hoogte blijven van inspraaktrajecten? Laat dit dan weten via energietransitie@gouda.nl.Hoe stuur ik een zienswijze op de Transitievisie Warmte? (15 juli 2021 t/m 8 september 2021)
Vanaf 15 juli t/m 8 september ligt de TVW formeel ter inzage. Dat betekent dat iedereen op wie de TVW betrekking heeft, een zienswijze kan indienen. Dit is de officiële term voor het geven van een reactie op deze visie. Dat kan via www.gouda.nl/terinzage maar ook per post met in de aanhef “zienswijze”. Mocht u de voorlopige Transitievisie Warmte niet digitaal, maar schriftelijk willen ontvangen, dan kan de gemeente deze ook geprint toesturen. U kunt ook een afspraak inplannen met één van de ambtenaren. In oktober geeft de gemeente een reactie op alle zienswijzen die zijn ingediend. De gemeente kan op basis van deze reacties de Transitievisie Warmte nog aanpassen.Hoe kan ik reageren op de Transitievisie Warmte?
De Transitievisie Warmte is een plan hoe Gouda over kan stappen op schone warmte in plaats van aardgas. De voorlopige versie van dit plan ligt van 15 juli 2021 tot en met 8 september ‘ter inzage’. Dat houdt in dat deze voorlopige versie openbaar is, en dat alle inwoners en ondernemers een schriftelijke of mondelinge reactie hierop kunnen geven. Dit heet in formele termen een zienswijze.Hoe zit de inspraak voor de energietransitie in elkaar?
Er is een verschil tussen de regionale energietransitie en de lokale energietransitie voor de stad Gouda. Er is vijf keer overleg gevoerd tijdens Transitietafels. Deze bijeenkomsten hebben een honderdtal betrokkenen, zoals scholen, banken, kerken, bewonersverenigingen, ondernemersplatform en andere organisaties. Zij zijn met name betrokken vanwege hun grootverbruik van energie.Dan is er de regiegroep. Deze regiegroep bestaat uit vertegenwoordigers van Woonpartners Midden-Holland, Mozaïek Wonen, energie coöperatie Gouda, bewoners-energiecoöperaties, Duurzaamheidsplatform Gouda (ondernemers), Stedin en de Gemeente Gouda. De regiegroep bereidt het advies voor over de energietransitie aan de gemeenteraad.
Daarnaast zijn er nog diverse inspraaktrajecten, zoals Kansentafels voor de Regionale Energie Strategie, een intensief inspraak-traject in de verkenningsbuurten via bewonersavonden en meerdere (buurt)enquêtes. Naarmate we dichterbij een aardgasvrije buurt komen, zal er ook steeds meer inspraak komen. Voor het definitief vaststellen van de Transitievisie Warmte is er voor alle belanghebbenden ook nog de mogelijkheid om te reageren naar de gemeente.
Mijn buurt is een verkenningsblok. Wat moet ik doen?
Voor 2025 start de gemeente in de verkenningsblokken samen met bewoners en andere betrokkenen met het verder verkennen van de mogelijkheden. Voor nu is het voor u met name aan te raden om te starten met isoleren, als u daar niet al mee bent gestart. Daarmee bespaart u een hoop energie. Wanneer de verdere onderzoeken starten, zal de gemeente u daarover informeren en heeft u de mogelijkheid om mee te denken, doen en onderzoeken, als u dat wilt. In deze buurten is het de bedoeling om echt samen met bewoners de mogelijkheden te onderzoeken.Wanneer gaat mijn wijk of buurt van het aardgas af?
Momenteel is er nog van geen enkele wijk of buurt bekend wanneer deze van het aardgas afgaat. Wanneer dit wel bekend is, zal de gemeente iedereen op tijd informeren. Wel geeft de gemeente in de Transitievisie Warmte aan op welk moment ze verwacht dat verdere onderzoeken starten. Daarom heeft ze de buurten onderverdeeld in buurten op de korte, middellange en lange termijn en zijn er buurten die op een natuurlijk tempo zullen gaan. De buurten op natuurlijk tempo zullen waarschijnlijk overstappen op een individuele oplossing.Wat zijn verkenningsblokken?
In de Transitievisie Warmte zijn voor de komende twee jaar géén startbuurten aangewezen. Er zijn inwoners die vol enthousiasme willen beginnen of al begonnen zijn. Maar er zijn ook veel inwoners die grote zorgen hebben. Voor hen gaat het te snel en vormen bijvoorbeeld de kosten een probleem. Daarnaast is op veel plekken in de stad nog onduidelijk welke warmteoplossing het meest geschikt is. Daarom is de voorlopige conclusie dat Gouda nog meer moet onderzoeken, voordat zij kan overstappen op een schoon en betaalbaar alternatief voor aardgas. Om dat zo goed mogelijk te doen, zijn twee verkenningsblokken aangewezen: (1) Plaswijck rond het winkelcentrum en de Mammoet en (2) Middenwillens West.Wat is een wijkuitvoeringsplan?
Als de gemeente en bewoners daadwerkelijk willen starten met het aardgasvrij maken van een (deel van een) buurt, zal de gemeente eerst een wijkuitvoeringsplan opstellen. Een wijkuitvoeringsplan komt altijd tot stand in nauwe samenwerking met bewoners, ondernemers en andere lokale partijen. Het opstellen van een wijkuitvoeringsplan duurt gemiddeld ongeveer twee jaar. Hiervoor is nader onderzoek nodig, en ook onderhandelingen met partijen die de uitvoering willen doen. Deze uitvoering duurt vervolgens gemiddeld ook rond de 8 jaar. In het wijkuitvoeringsplan staat hoe de gemeente de specifieke wijk of buurt wil laten overstappen op een andere vorm van warmte. Dat is dus echt de concrete invulling na jarenlang onderzoek en overleg met de bewoners, ondernemers en anderen in de buurt. Een wijkuitvoeringsplan moet eerst door de gemeenteraad definitief worden vastgesteld.Wat is een verkenningsbuurt?
Verkenningsbuurten waren buurten in Gouda waar een eerste verkenning is uitgevoerd naar de mogelijkheden om aardgasvrij te worden. Dit zijn buurten in Gouda waar nu al goede mogelijkheden zijn om over te gaan op volledig schone energie. De verkennningsbuurten die eind 2020 waren aangewezen zijn (1) Plaswijck, (2)Slagenbuurt en Oud Achterwillens, (3) Nieuwe Park-Oost, (4) Sport- en Molenbuurt en (5) Kort Haarlem & Kadenbuurt. Inmiddels zijn op basis van de onderzoeken, bijeenkomsten en enquêtes in de buurten twee verkenningsblokken aangewezen.Wat is de Transitievisie Warmte?
Van Plaswijck tot Korte Akkeren en van Goudse Poort tot Goverwelle: uiteindelijk moet heel Gouda een keer van het aardgas af. In de Transitievisie Warmte schetst de gemeente hoe ze de overstap van aardgas naar een schoon alternatief wil laten plaatsvinden. Hierin staat bijvoorbeeld hoe de gemeente isoleren en energie besparen wil stimuleren. Ook staat hierin met welke wijken de gemeente op korte, middellange, en lange termijn en op natuurlijke tempo wil starten met de verdere onderzoeken naar de mogelijkheden om aardgasvrij te worden. Voor de buurten die al op korte termijn verder worden onderzocht (de verkenningsblokken) staan ook de meest geschikte nieuwe vormen van warmte in de Transitievisie Warmte. Per buurt wordt aangegeven wat zij op dit moment het best kunnen doen met hun huis. Voor nu alleen starten met isoleren? Daarnaast een hybride warmtepomp aanschaffen? Of bij het eerstvolgende moment de CV-ketel vervangen voor een echte warmtepomp?Elke vijf jaar herziet de gemeente de Transitievisie Warmte met nieuwe, beschikbare informatie.